خلاصه گزارش وضعیت حقوق بشر در افغانستان سال 1394

وضعیت حقوق بشر در افغانستان هنوز هم باچالشهای پرشماری مواجه است. همه ساله موارد متعدد نقض حقوق بشری دراین کشوربه اشکال مختلف صورت میگیرد. نقض حق حیات، نقض حق آزادی، عدم دسترسی به کار و اشتغال، عدم دسترسی به سطح مناسب زندگی، عدم رسیدگی موثربه قضایا از عمده ترین مواردی است که به عنوان نقض حقوق بشری ویاعدم برخورداری از حقوق بشری در این سال مطرح بوده است. در گزارش سالانه وضعیت حقوق بشر در سال 2015 که از سوی وزارت خارجه آمریکا منتشر شد به موارد متعدد نقض حقوق بشر در افغانستان نیزاشاره شده است. دراین گزارش که 54 صفحه آن به بررسی وضعیت حقوق بشر درافغانستان اختصاص داده شده، گسترش انواع خشونت ها، به شمول حمالت برمردم ملکی توسط شورشیان مسلح، کشتن کارمندان دولتی، شکنجه وبدرفتاری با بازداشت شدگان از طرف نیروهای دولتی را از جمله تخطی های بسیار مهم حقوق بشری در افغانستان در سال گذشته نام برده است. عدم توجه به حاکمیت قانون وعدم موجودیت پاسخگویی کافی برای کسانی که از حقوق بشر تخطی کرده اند وبالخره خشونت و تبعیض در برابرزنان از دیگرموارد مهم تخطی از حقوق بشرذکر شده است. دربانک معلوماتی اداره قضیه درمجموع به تعداد 746 قضیه نقض حقوق بشربه ثبت رسیده است. از لحاظ جنسیتی 539 قضیه که 72 درصد مجموع قضایارا تشکیل می دهد، مربوط به مردان و 207 قضیه که 28 درصد کل قضایا میشود، مربوط به زنان میباشد.

اطفال قشرآسیب پذیر جامعه هستند. در افغانستان حقوق اطفال درعرصه های مختلفی با تهدید مواجه است. دراین گزارش نیز دیده میشود که قضایای متعددی در زمینه نقض حقوق بشری اطفال به ثبت رسیده است. از لحاظ سنی به تعداد 193 قضیه که 26 درصد کل قضایا را تشکیل میدهد مربوط به اطفال، و 553 قضیه مربوط به افراد بالا تراز سن هجده سال است. این رقم 26 درصدی نشان میدهد که حقوق بشری اطفال از سوی اجتماع و یا خانواده ها رعایت نمیشود و مورد نقض قرارمیگیرد. نقض حقوق بشری اطفال درعرصه های مختلف مانند: بهره کشی اقتصادی ازاطفال، ازدواج اجباری، محرومیت از تعلیم، نقض حق حیات وغیره صورت گرفته است. 

نوعیت حقوقی قضاياي نقض حقوق بشر نشان دهندۀ آن است که کدام نوع از حقوق بشري افراد در جامعه با تهدید مواجه است ومورد نقض قرار میگیرد. با در نظرداشت این موضوع میتوان عوامل وزمینه های آن را شناسایی وتحلیل نمود. دراین گزارش دیده میشود که از لحاظ تفکیک نوع حق، بیشترین موارد قضایای ثبت شده، در رابطه به نقض حق آزادی وامنیت شخصی میباشد که مشمول بر 200 قضیه است. حق طی مراحل قانونی که شامل 177 قضیه است درمرحله دوم قراردارد. این نشان میدهد که آزادی وامنیت شخصی افراد در این جامعه با تهدید بیشتر مواجه است. همچنین بلند بودن نقض حق طی مراحل قانونی نشان دهندۀ عملکرد ضعیف نهادهای عدلی وقضایی است که رسیدگی مؤثربه قضایا صورت نگرفته ودرنتیجه شکایت بیشتری دراین زمینه به ثبت رسیده است.

گزارش: کمیسون مستقل حقوق بشر