تیاتر شیرین اثر ماندگار هنری، اثری از کاوه ایرک

 تیاتر شیرین شب گذشته برای سومین‌بار در کابل روی پرده نمایش رفت و در حضور دهها فعال فرهنگی در خانه فرهنگ افغانستان اجراه شد. داستان شیرین، داستانی‌که توسط بانوان شجاع، تاریخ ساز و ماندگار شد، اکنون چندین بانوی دیگر به همکاری کارگردان آنرا هنرمندانه ارایه کردند و تماشاگران را به تفکر وا داشتند. 

اساساً تیاتر شیرین بر اساس تراژدی چهل دختران، دخترانی که محکوم به تجاوز و برده‌ی جنسی بودند، ساخته شده است. این تیاتر نخستین تیاتر عروسکی و سایه در افغانستان است که تحت عنوان شیرین با کارگردانی استاد کاوه آیریک هنرمند خلاق کشور ساخته شده است. او نخستین هنرمندی افغانستان است که داستان افسانه‌ی چهل دختران را که شیرین یکی از این چهل دختران بوده، در قالب تیاتر با تصاویر عروسک و سایه خلق کرده است.

در واقع هنرمند با استفاده از عروسک‌ها یکی از با ارزش ترین داستان‌های تاریخیش کشور را در قالب تیاتر ارایه کرده که شامل بخش‌ها یا سکانس‌های متعدد می‌گردد، هر سکانس این ‌نمایش نامه‌ی هنری، مفهوم بزرگی را به مخاطب منتقل می‌کند. ستم، خشونت، تجاوز پیام‌های است که هنرمند بخوبی توانسته آن‌را از طریق عروسک‌ها در قالب تصاویر سایه ارایه نماید. 

لحظه‌ها هنرمندانه خلق شده اند و نوایی دمبوره بیشتر از پیش به اثر زیبایی بخشیده است. هم‌خوانی نوایی دمبوره با حرکات موزون عروسک‌ها، نمایشنامه را به یک اثر ماندگار تبدیل کرده است. جدا از مفهوم داستان، که دل هر مخاطب را به درد می‌آورد. خود اثر، یک اثری با ارزش و ماندگاری می‌باشد که هنرمند با زیبایی آن‌را خلق کرده است. 

داستان شیرین یا چهل دختران، یک داستان حقیقی است که اساساً در اواخر قرن نوزدهم در ولایت ورزگان اتفاق افتاده است. هنگامی‌که لشکر حکومت کابل به رهبری عبدالرحمن نخستین امیر افغانستان امروزی ورزگان را اشغال کردند، جنایت‌های تکاندهنده و بس بزرگی را بالای ساکنان بومی آن سرزمین انجام دادند. تمام ساکنان بومی را از سرزمین شان راندند، زمین‌های آنها را اشغال نمودند و فاجعه‌ی چهل دختران را به یادگار گذاشتند. 

چهل دختر یا چهل دختران؛ دخترانی بودند که از دست سربازان متجاوز امیر کابل پا به فرار گذاشتند. وقتی از سوی لشکر متجاوز تعقیب و مورد تهدید تجاوز قرار گرفتند، ناگزیر بصورت گروهی از بالای کوه در ورزگان خود را پرت کردند و دست به خودکشی گروهی زدند. اکنون آن کوه بنام کوه چهل دختران یاد می‌شود و یک کوه دیگر با زنده نگهداشتن یاد و خاطره‌ی آن واقعه بنام کوه چهل دختران در غرب کابل نیز نامگذاری شده است.

 حال تیاتر شیرین بازگو کننده‌ی همان حادثه‌ی دلخراش است که هنرمند آن را در قالب تیاتر ارایه کرده است. کاوه‌ آیریک هنرمند و کارگردان این نمایشنامه می‌گوید: 

«شیرین روایت درد کهن زنان افغانستان است. دردی که سالهای سال زنان با آن به دنیا آمده، زنده مانده و در نهایت جان داده اند. افسانه‌ها همیشه حکایت از مردهای اسطوره‌ای بوده و روایت شده است؛ اما افسانه شیرین روایتی ایست از زنان افغانستان که قصه‌اش بجای لالایی‌های مادران در گوش فرزندان‌شان زمزمه شده است»

این تیاتر سه بار در کابل به نمایش درآمده و یک بار بصورت زنده در بامیان اجراه شده است که از سوی هنرمندان و مخاطبان بصورت گسترده استقبال شده است. قرار است بزودی به نمایندگی از هنرمندان افغانستان در جشنواره‌ی بین‌المللی تیاتر عروسکی‌ تهران نیز به نمایش گذاشته شود.